Điều gì gây ra cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay?

Hầu hết chúng ta đều sẽ thỉnh thoảng có cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay. Cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay có thể khó chịu, nhưng thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu cảm giác này diễn ra thường xuyên thì đó có thể là hậu quả của một số bệnh.

Có nhiều lý do khiến chúng ta có cảm giác kiến bò ở bàn chân và bàn tay, hầu hết trong số đó là tạm thời.

Khi chúng ta ngồi hoặc ngủ ở một vị trí bất thường, nó có thể đè ép lên dây thần kinh và gây ra cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay. Mọi người thường mô tả cảm giác này là "như bị châm chích ".

Một số nguyên nhân gây cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay là nghiêm trọng hơn và có thể cần chẩn đoán và điều trị thích hợp.

Hiện tượng kiến bò do một số nguyên nhân

Nhiều nguyên nhân của cảm giác kiến bò có liên quan đến một tình trạng gọi là bệnh thần kinh ngoại biên. Đây là một loại tổn thương thần kinh dẫn đến cảm giác kiến bò và tê bì ở bàn tay và bàn chân.

Nhiều tình trạng bệnh khác nhau dẫn đến bệnh lý thần kinh ngoại biên. Bệnh ảnh hưởng tới khoảng 20 triệu người Mỹ.

Dưới đây là những nguyên nhân của bệnh thần kinh ngoại biên và các lý do khác gây cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay:

1. Dây thần kinh bị chèn ép

Cảm giác kiến bò ở ở bàn chân hoặc bàn tay có thể là do dây thần kinh bị chèn ép ở lưng do chấn thương hoặc sưng.

Những triệu chứng khác của chèn ép dây thần kinh bao gồm đau và hạn chế vận động. Điều trị cho dây thần kinh bị chèn ép có thể bao gồm:

• nghỉ ngơi

• thuốc

• vật lý trị liệu

Phẫu thuật là một lựa chọn khác nếu không có phương pháp điều trị nào có hiệu quả.

2. Chất độc

Nuốt phải chất độc hoặc chất độc hấp thụ qua da có thể là nguyên nhân gây cảm giác kiến bò ở bàn chân.

Các chất độc có thể gây ra này bao gồm:

• asen

• thallium

• thủy ngân

• chất chống đông

Điều trị ngộ độc cần được tiến hành khẩn trương và sẽ phụ thuộc vào chất gây độc.

3. Rượu

Rượu là một chất độc và có thể làm tổn thương mô thần kinh. Uống quá nhiều rượu có thể dẫn đến một loại bệnh lý thần kinh ngoại biên được gọi là bệnh lý thần kinh do rượu.

Bệnh có thể gây đau và cảm giác kiến bò ở các chi, bàn tay và bàn chân. Những triệu chứng này xảy ra do các dây thần kinh ngoại biên bị hư hại do rượu.

Theo một nghiên cứu, từ 25 đến 66% những người bị xếp loại là nghiện rượu lâu dài bị bệnh lý thần kinh do rượu. Phương pháp điều trị tập trung vào việc cai nghiện rượu.

4. Lo âu

Những người bị lo âu có thể thở gấp và thở nông, dẫn đến mất cân bằng về lượng khí CO2 và oxy, gây ra cảm giác kiến bò ở ở bàn chân.

Cảm giác kiến bò ở bàn chân và lo âu có thể liên quan về mặttâm lý. Đây là lý do tại sao, khi một người cảm thấy lo lắng, họ có thể ý thức hơn về cảm giác cơ thể.

Phương pháp điều trị lo âu bao gồm:

• liệu pháp hành vi nhận thức

• liệu pháp nói chuyện

• thuốc chống lo âu

• các hoạt động sức khỏe, như yoga, thiền và chính niệm

5. Mang thai

Ảnh

Cảm giác kiến bò ở bàn chân hay gặp ở các bà bầu.

Phụ nữ mang thai hay gặp cảm giác kiến bò ở chân. Tử cung có thể đè lên dây thần kinh ở chân của người mẹ khi em bé lớn lên. Điều này có thể gây ra cảm giác kiến bò râm ran.

Giữ đủ nước, thay đổi tư thế và kê cao chân khi nghỉ ngơi có thể giúp giảm cảm giác này.

Nên đi khám bác sĩ nếu:

• cảm giác kiến bò ở chân không biến mất

• cảm thấy yếu các chi

• bàn chân hoặc các chi bị sưng

Bác sĩ có thể đảm bảo không có chuyện gì khác xảy ra nếu người mẹ đang mang thai có cảm giác kiến bò.

6. Chấn thương do căng cơ lặp đi lặp lại (RSI)

RSI có thể gây cảm giác kiến bò ở tay. RSI xảy ra khi một người thực hiện các hoạt động lặp đi lặp lại quá lâu mà không nghỉ ngơi.

RSI còn được gọi là rối loạn chi trên nghề nghiệp. Nó có thể là hệ quả của tư thế không đúng.

RSI thường ảnh hưởng:

• cổ tay và bàn tay

• cẳng tay và khuỷu tay

• cổ và vai

Các triệu chứng khác của RSI có thể bao gồm:

• đau

• nhức

• nề

• cứng

• cảm giác nhói

• yếu

• chuột rút

Phương pháp điều trị cho RSI bao gồm:

• thuốc chống viêm

• chườm lạnh

• băng chun

7. Thiếu vitamin

Thiếu vitamin E, B1, B6, B12 hoặc niacin có thể gây cảm giác kiến bò ở bàn tay hoặc bàn chân. Các vitamin này rất quan trọng cho chức năng thần kinh.

Thiếu vitamin B12 có thể dẫn đến bệnh lý thần kinh ngoại biên. Các triệu chứng khác bao gồm:

• chóng mặt

• thở nông

• mệt mỏi

• đau đầu

• vấn đề về tiêu hóa

• đau ngực

• buồn nôn

• gan to

Thiếu vitamin có thể điều trị bằng cách ăn uống lành mạnh hơn hoặc bằng các chế phẩm bổ sung ăn uống.

8. Xơ cứng rải rác

Xơ cứng rải rác hay MS là một tình trạng lâu dài ảnh hưởng đến não và tủy sống.

Tê bì hoặc cảm giác kiến bò ở bàn chân là một triệu chứng sớm của MS. Những người mắc bệnh này có thể bị cảm giác kiến bò trước khi có chẩn đoán.

Các triệu chứng khác của MS bao gồm:

• vấn đề về thị lực

• đau

• co thắt

• mệt mỏi

• chóng mặt

• rối loạn thăng bằng

• vấn đề bàng quang

• rối loạn chức năng tình dục

• vấn đề nhận thức

Nếu nghi ngờ bị MS, bạn nên nói chuyện với bác sĩ để có thể đưa ra chẩn đoán.

Điều trị MS bao gồm:

• những liệu trình corticoid ngắn

• điều trị triệu chứng

• liệu pháp biến đổi bệnh

9. Thuốc

Một số thuốc có thể gây cảm giác kiến bò ở bàn tay hoặc bàn chân như một trong những tác dụng phụ.

Các thuốc có thể gây ra triệu chứng này bao gồm những thuốc điều trị:

• ung thư

• AIDS

• HIV

• động kinh

• bệnh tim

• cao huyết áp

10. Nhiễm trùng

Một số bệnh nhiễm trùng khiến các dây thần kinh bị viêm. Tình trạng viêm dẫn đến cảm giác kiến bò ở bàn tay hoặc bàn chân.

Những nhiễm trùng có thể gây ra điều này bao gồm:

• HIV

• AIDS

• viêm gan B và C

• bệnh phong

• mụn rộp

• bệnh Lyme

Bất cứ ai nghi ngờ mình bị nhiễm trùng đều nên nói chuyện với bác sĩ để có thể được làm các xét nghiệm thích hợp, thường bao gồm xét nghiệm máu.

Bác sĩ có thể tư vấn về quá trình điều trị tốt nhất một khi đã có chẩn đoán nhiễm trùng.

11. Suy thận

Cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay có thể là dấu hiệu suy thận. Bệnh tiểu đường và huyết áp cao đều làm tăng nguy cơ suy thận.

Các triệu chứng khác của suy thận bao gồm:

• chuột rút

• máy cơ

• yếu cơ

Nếu nghi ngờ thận có vấn đề, bạn nên nói chuyện với bác sĩ để được làm các xét nghiệm chẩn đoán.

Suy thận có thể được điều trị bằng chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.

12. Bệnh tự miễn dịch

Bệnh tự miễn có thể gây cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay. Bệnh tự miễn xảy ra khi cơ thể tự tấn công chính mình.

Các bệnh tự miễn có thể gây cảm giác kiến bò bao gồm:

• lupus

• bệnh celiac (tiêu chảy mỡ)

• viêm khớp dạng thấp

Để chẩn đoán bệnh tự miễn, bác sĩ có thể:

• hỏi về tiến sử cá nhân và gia đình

• thăm khám thực thể

• xét nghiệm máu

Điều trị các bệnh tự miễn bao gồm thuốc và thay đổi chế độ ăn uống.

13. Đái tháo đường

Đái tháo đường khiến đường huyết tăng cao, có thể dẫn đến tổn thương dây thần kinh. Những người bị đái tháo đường có thể bị cảm giác kiến bò dai dẳng ở bàn chân. Tình trạng này được gọi là bệnh thần kinh đái tháo đường.

Các triệu chứng khác của đái tháo đường bao gồm:

• khát nhiều

• tiểu nhiều

• đói nhiều

• mệt mỏi

• nhìn mờ

• vết thương lâu liền

• sụt cân không giải thích được

Điều trị bệnh tiểu đường bao gồm:

• thuốc, bảo gồm insulin, để kiểm soát lượng đường trong máu

• thay đổi chế độ ăn

• tập thể dục

14. Bệnh động mạch ngoại biên

Bệnh động mạch ngoại biên (PAD) ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn, làm cho các mạch máu trở nên hẹp hơn. Điều này có thể dẫn đến lưu thông máu kém, gây cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay.

PAD có thể dẫn đến đột quỵ hoặc đau tim do mảng bám tích tụ trong động mạch nếu không được điều trị. Điều trị bao gồm thuốc, thay đổi lối sống hoặc phẫu thuật.

15. Stroke

Cảm giác kiế bò ở bàn chân hoặc bàn tay có thể là dấu hiệu của đột quỵ.

Các triệu chứng xuất hiện đột ngột và có thể bao gồm:

• tê bì hoặc yếu ở mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt ở một bên

• lú lẫn

• nói khó

• hiểu khó

• nhìn mờ

• đi khó

• chóng mặt

• mất thăng bằng

• mất phối hợp động tác

Nên gọi các dịch vụ cấp cứu ngay lập tức nếu gặp một hoặc nhiều triệu chứng này.

Điều trị đột quỵ bao gồm thuốc phá huyết khối, giúp điều trị cục máu đông.

Khi nào cần đi khám bác sĩ

Những người thươgnf xuyên có cảm giác kiến bò ở bàn chân hoặc bàn tay nên nói chuyện với, cũng như mọi triệu chứng liên quan khác. Bác sĩ có thể giúp chẩn đoán và đề nghị điều trị thích hợp.

Nên gọi cấp cứu ngay lập tức nếu nghi ngờ bản thân hoặc người khác bị đột quỵ.

Cẩm Tú - Báo Dân Trí